Độ ẩm và sức khỏe

Độ ẩm và sức khỏe

Độ ẩm không khí là một đại lượng chỉ hàm lượng hơi nước có trong không khí. Độ ẩm không khí lý tưởng nên vào khoảng từ 30% đến 50%. Sức khỏe của con người bị ảnh hưởng bởi độ ẩm trong không khí. Độ ẩm không nên quá cao vì tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều vi sinh vật gây bệnh phát triển và không nên quá thấp vì gây khô da, kích ứng niêm mạc đường hô hấp.

1. Độ ẩm không khí là gì?

Độ ẩm không khí là khái niệm nhằm chỉ mức hơi nước có bên trong không khí. Một số khái niệm chuyên sâu khác liên quan đến độ ẩm không khí bao gồm:

• Độ ẩm không khí tuyệt đối là lượng hơi nước có bên trong một đơn vị thể tích không khí.
• Độ ẩm không khí tương đối là đại lượng thường được sử dụng trong cuộc sống hằng ngày, chỉ phần trăm lượng hơi nước chiếm trong không khí. Khi độ ẩm tương đối đạt 100% nghĩa là không khí đạt trạng thái bão hòa về hàm lượng hơi nước.
• Độ ẩm tỉ lệ chỉ mức độ ẩm thay đổi tùy theo từng mức nhiệt độ khác nhau.

Các chỉ số đo lường liên quan đến độ ẩm không khí có nhiều vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống như sản xuất nông lâm ngư nghiệp, sức khỏe, di chuyển, ...

Bề mặt của trái đất được bao phủ hơn 70% là nước đến từ các đại dương, sông suối, ao hồ. Dưới tác động của gió và ánh sáng mặt trời, lượng nước này có thể bốc hơi và bay vào không khí. Nhiệt độ càng cao, các phân tử nước chuyển động càng nhanh và hỗn loạn khiến lượng hơi nước phát tán vào không khí càng nhiều hơn. Đây chính là cơ chế chính của việc hình thành độ ẩm trong không khí. Độ ẩm không khí chịu sự ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường, áp suất và gió. Khi nhiệt độ không khí tăng lên cao vào các tháng mùa hè, độ ẩm không khí sẽ giảm xuống thấp.

Ngược lại vào các tháng mùa đông, độ ẩm không khí tăng cao và có thể đạt được mức bão hòa. Như vậy, nhiệt độ và độ ẩm là hai đại lượng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Con người ứng dụng điều này bằng cách điều chỉnh nhiệt độ nếu muốn thay đổi và kiểm soát độ ẩm ở mức phù hợp.

2. Độ ẩm không khí lý tưởng là bao nhiêu?

Với con người, độ ẩm không khí lý tưởng nên dao động trong khoảng từ 40% đến 70%, riêng với trẻ sơ sinh nên từ 40% đến 60%. Ở mức độ ẩm không khí này, vi sinh vật gây hại thường được kiểm soát, không phát triển quá mức.

Trong các tòa nhà lớn hay trong các bệnh viện, độ ẩm không khí được thiết lập và duy trì ở mức trung bình khoảng 55%. Khi độ ẩm không khí quá thấp hoặc quá cao đều có thể gây hại cho sức khỏe của con người.

3. Ảnh hưởng của độ ẩm không khí quá cao lên sức khỏe con người

• Độ ẩm không khí được gọi là cao khi vượt ngưỡng giá trị 70%. Độ ẩm không khí tăng lên quá cao đến mức bão hòa là nguyên nhân của nhiều vấn đề bệnh tật, ảnh hưởng không tốt lên sức khỏe của con người, nhất là trẻ em và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Những bất lợi gây ra do độ ẩm không khí quá cao:
• Gây ẩm mốc, phá hủy áo quần và các đồ dùng trong gia đình
• Gây khó khăn cho việc bảo quản các trang thiết bị y tế
• Tụ dịch cho tường và sàn nhà, các bề mặt trở nên trơn trượt dễ ngã
• Vi khuẩn, nấm mốc và các vi sinh vật khác có điều kiện sinh sôi phát triển. Chúng chính là những dị nguyên của các bệnh lý đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số các bệnh lý ngoài da khác.

4. Biện pháp khắc phục khi độ ẩm không khí tăng cao

Vào những tháng mùa đông, khi thời tiết ẩm ướt nghĩa là độ ẩm không khí tăng cao, người dân cần lưu ý những điều sau để duy trì độ ẩm ổn định trong không khí:

• Không nên mở các cửa sổ và cửa chính
• Lau khô chân trước khi vào nhà hoặc vào phòng
• Sử dụng điều hòa không khí hoặc máy hút ẩm. Nên lựa chọn máy hút ẩm cho những không gian có diện tích lớn, có nhiều thiết bị như trong các bệnh viện, các phòng thiết bị
• Sử dụng máy sấy làm khô quần áo
• Thường xuyên tắm rửa, giữ vệ sinh da, thân thể
• Tiêm phòng cúm hằng năm vào mùa đông, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi, người mắc nhiều bệnh lý mãn tính.